Tevfik Fikret Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri

Tevfik Fikret Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri
Servetifünun edebiyatının şiir alanındaki en büyük temsilcisidir. Kendisini “fikri, irfanı ve vicdanı hür bir şair” olarak nitelendirmiştir. Tevfik Fikret‘in şiirleri, önceleri doğa betimlemeleri (Aveng-i Şühür, Yağmur, Ufuk ve Hilâl, Şehitlik), bireysel duyguları anlatan kimi lirik şiirler (Tesadüf, Sen Olmazsan), günlük yaşamda karşılaşılan kimi olay ya da görünümlerle ilgili şiirler (Ramazan Sadakası, Hasta Çocuk, Balıkçılar) türünde şiirler yazarken II. Abdülhamit’in son yıllarında ve Meşrutiyet dönemi içinde (1901-1915) toplumsal sorunlara eğilir. Bu nedenle sanat yaşamı iki döneme ayrılır:
Servetifünun dönemi: (1885-1901) bu dönemi Servetifünun‘daki çalışmaları oluşturur. Servetifünun anlayışına bağlı şiirlerinde işlediği konular, özellikle aşk, doğa ve günlük yaşamda karşılaşılan bazı küçük olaylardır. Bu dönemde “Sanat için sanat” anlayışını benimsemiştir.

Servetifünun’dan sonra: (1901-1915) Servetifünun topluluğunun dağılmasından sonra yazdığı şiirlerde toplumsal konulara yönelmiştir. “Hürriyet” ve “vatan” bu şiirlerinin başlıca temalarıdır. Bilim, fen, teknik, insanlık gibi konuları da işlemiştir. “Toplum için sanat” anlayışını benimsemiştir. İlk dönem şiirlerindeki bireysel acıma bu dönemde toplumsal başkaldırıya dönüşür.
Şiirde beyit bütünlüğünü kırmış, anlamın bir beyitte tamamlanması geleneği ortadan kaldırmıştır. Nazmi nesre yaklaştırmıştır. Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanan Tevfik Fikret, aruz ölçüsünü Türkçeye başarılı bir şekilde uygulamıştır. Şiirlerinde aruzla Türkçeyi bağdaştıran iki şairden biridir. (Diğeri Mehmet Akif) Hece ölçüsünü, sadece çocuklar için yazdığı şiirlerde kullanmıştır. Divan edebiyatıyla bağlarını koparmış, Batı edebiyatını, özellikle Fransız edebiyatını örnek almıştır. “Serbest müstezat” ve “sone”yi kullanmıştır. Şiirlerinde “biçim”e önem veren Fikret, “parnasizm” akımından etkilenmiştir. “Manzum hikâye” türünde şiirleri vardır: Balıkçılar, Nesrin, Ramazan Sadakası, Hasta Çocuk.

Şiirlerinde karamsarlık hâkimdir. Şiirlerinde yabancı sözcük ve tamlamalara çokça yer vermiştir. Dil, konuşma bölümlerinde sade; tasvirlerde ağırdır. İnsanları birbirine düşürdükleri için bütün dinlere düşmandır. Tarihe ve kutsal değerlere de karşıdır. Dinlerin tutumlarını beğenmemekle birlikte Allah’ı kabul eder.
Recaizâde Mahmut Ekrem ile başlayan kartpostal altına şiir yazma modasını sürdürmüş, hem başkalarının hem de kendisinin yaptığı resimlerin altına şiirler yazmıştır (Aveng-i Şühur). Portre-şiir yazma tarzını geliştirmiştir. “Aveng-i Tasvir” adlı şiirinde on iki sanatçımızın tasvir ve tahlilini yapmıştır.
“Sis” şiirini toplumu sıkan hürriyetsizliğe karşı yazmıştır. İstanbul’u olumsuz yönleriyle anlatır. 1902’de yazdığı bu şiirde, İstanbul’u “fahişe bir kadın”a benzeterek istibdat yönetimine ve buna boyun eğen zihniyete nefretini anlatır. Bu şiir büyük yankı uyandırmıştır. Yahya Kemal’in bu şiire karşılık yazdığı “Siste Söyleniş” şiiri vardır. “Tarih-i Kadim” şiirinde din kurumunu ve tarihi eleştirir. Bundan dolayı Mehmet Akif Ersoyla tartışır. “Doksan Beşe Doğru” adlı şiirinde İttihat ve Terakki’nin Meclis-i Mebusan’ı kapatmasına gösterdiği tepkiyi dile getirir. “Balıkçılar” adlı şiiri yoksulluğu anlatan manzum hikâye türünde bir şiirdir. “Han-ı Yağma”, “Promete”, “Millet Şarkısı” diğer önemli şiirleridir. Gençlere yönelik öğretici şiirleri de vardır. “Kulak için uyak” anlayışını benimsemiştir.

Tevfik Fikret Eserleri
Rübab-ı Şikeste: (Kırık Saz) ilk şiir kitabıdır (1899). Aşk, kahramanlık, aile sevgisi, doğa gibi konuları işlemiştir. Servetifünun tarzındaki şiirleri yer alır.
Rübab’ın Cevabı: şiir
Haluk’un Defteri: Sanatçının sosyal, ahlaki, milli duygularını içeren; Haluk’un kişiliğinde Türk gençlerine seslendiği, öğüt verdiği didaktik yapıtıdır.
Şermin: Hece ölçüsüyle çocuklar için yazdığı şiirleri yer alır.