Melih Cevdet Anday Kimdir?Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Melih Cevdet Anday Edebi Kişiliği

• M.C. Anday ve M.C.A. imzalarını ve H. Mecdi Velet, Murat Tek, Yaşar Tellidere takma adlarını kullanmıştır.
• 15 Kasım 1936’da Varlık dergisinde yayımlanan ‘Ukde’ adlı şiiriyle şairliğe ilk adımını atmıştır. Orhan Veli Kanık ile beraber yola çıkan, fakat bireysel bir ilhama ve şair mizacına sahip olmadığı için, çeşitli üslüpları deneyen bir şairdir.
• 1946’dan sonra sanatını romantik ögelerden kurtararak sosyal temellere dayandırmıştır. 1950’den sonra yazdığı şiirlerde imge ve simgeler değer kazanmaktadır.
• Şiirlerinde duygudan çok düşünce ön plândadır. Yunan mitolojisinden geniş alıntılarla, çağdaş ilimlerin formülleriyle şiirini duygudan alabildiğine uzaklaştırmıştır.
• Son şiirlerinde vecizeler (özdeyişler) söylemiş, nüktelerden ibaret, çarpıcı, kısa dizeler yazmıştır. Melih Cevdet Anday için önemli olan, üslup değil, içerik, daha doğrusu ‘maksat’ veya ‘ideoloji’dir.” O’na göre, “şiir, bilinen sözcüklerle bilinmedik sözler kurmaktır…” “…şiir, bilinmeyen bir dünyanın söylemidir.”
• Ahmet Oktay, Melih Cevdet Anday’ın şiirlerini iki döneme ayırmıştır:
• a) Garip’ten Yan yana’ya uzanan 1941/1956-1960 dönemini kapsayan yaklaşık 20 yıllık süreye yayılan Garip ve Toplumcu Şiir Dönemi.
• b) Kolları Bağlı Odysseus’tan Güneşte’ye uzanan 1963-1989 dönemini kapsayan 26 yıllık süreye yayılan Düşünsel ve Tarihsel/ Söylensel Şiir Dönemi. 1963’te yayımladığı “Kolları Bağlı Odysseus”la birlikte betimlemelere ve imgelere geniş yer veren diliyle Garipçiler‘den uzaklaşır. Anlamsal soyutlamalara yer vermiş, uzak çağrışımlı sözcüklere dayalı tamlamalar kurmuştur.
• Orhan Veli Kanık ve Oktay Rifat Horozcu ile birlikte Garip akımının kurucularındandır.
• Şiirlerinde toplumsal gerçeklere değinir.
• Zamanla ilk şiirlerindeki duygusallık yerini aklın egemenliğine bırakır.
• Şiirde söz oyunlarından arınmış, yalın bir dil kullanır.
• Düzyazılarında ise yoğun bir düşünce; şiirsel, esprili, özlü bir dil kullanır.
• Fıkra, makale, gezi, roman, tiyatro ve şiir türü dışında çevirileri de vardır.

Melih Cevdet Anday Eserleri

Melih Cevdet Anday Şiirleri: Garip (Orhan Veli Kanık ve Oktay Rifat Horozcu ile beraber), Rahatı Kaçan Ağaç, Telgrafhane, Yan Yana, Tanıdık Dünya, Yağmurun Altında, Kolları Bağlı Odysseus, Göçebe Denizin Üstünde, Teknenin Ölümü, Sözcükler, Ölümsüzlük Ardında Gılgamış, Güneşte

Melih Cevdet Anday Romanları: Gizli Emir, İsa’nın Güncesi, Aylaklar, Meryem Gibi, Raziye, Yağmurlu Sokak

Melih Cevdet Anday Oyunları: İçerdekiler, Ölümsüzler, Dört Oyun (Yarın Başka Koruda, Dikkat Köpek Var, Ölüler Konuşmak İsterler, Müfettişler) Mikadonun Çöpleri

Melih Cevdet Anday Denemeleri: Doğu-Batı, Konuşarak, Paris Yazıları, Maddecilik Ve Ülkücülük, Yiten Söz, İmge Ormanları, Gelişen Tiyatro, Yeni Tanrılar, Sosyalist Bir Dünya, Dilimiz Üstüne Konuşmalar, Geleceği Yaşamak, Geçmişin Geleceği

Melih Cevdet Anday Gezi Yazıları: Sovyet Rusya, Azerbaycan, Özbekistan, Bulgaristan, Macaristan

Dörtnala haberci ilkyazdan
Aşağıdan inceden beyazdan
Dumanı tüten sıcak tohum
Dolan kara toprağı dolan
Ulaş yeryüzüne ak tohum
Hay gücüne kurban olduğum
Dağ taş dinlemezim hey aman
Göster o gül yüzünü göster