Ziya Paşa Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri

Ziya Paşa Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri
1- Düşünceleriyle yenilikçi, yapıtları ve yaşantısıyla eskiye bağlı bir sanatçı olan Ziya Paşa’daki bu tezat ve ikilik hem yaşantısına hem de yapıtlarına yansımıştır.
2- Hem biçim hem de hayalleri ve duyuş tarzı bakımından divan şiirine bağlıdır. divan şiiri nazım biçimlerini kullanan sanatçının lirik sayılabilecek gazelleri vardır. Hece ölçüsüyle yazdığı bir türkü dışında bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır. Hak, adalet, akıl, uygarlık, inanç gibi yeni konuları işlemiştir. Tanzimat edebiyatının bütün özelliklerini taşır. Tanzimat edebiyatını oluşturan dört önemli etki (divan şiiri, mahallileşme etkisi, Batı etkisi, aşık tarzı) onun şiirle-rinde ve düzyazılarında görülür.
3- Türk edebiyatında terciibent ve terkibibent türlerinin en önemli şairlerindendir.

4- Sade bir dili savunmuş, beğenmiş; ancak Arapça, Farsça tamlamalarla yüklü bir dil kullanmıştır.
5- Hikmetli söyleyişi vardır; Divan şiirindeki hikemi (hakimane )şiirin son temsilcisi ve halk filozofu unvanını kazanmıştır.

6- Özdeyiş haline gelmiş dizeleri vardır:
a- Bi-baht olanın bağına bir katresi düşmez Baran yerine dürri güher yağsa semâdan
b- Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir Tekdirle uslanmayanın hakkı kötektir
c- Pek rengine aldanma felek eski felektir Zira feleğin meşreb-i na-sazı dönektir
d- Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde
e- İdrak-i meali bu küçük akla gerekmez Zira bu terâzu o kadar sıkleti çekemez

7- “Şiir ve inşa” makalesinde divan şiirini Türk şiiri kabul etmez. Halk şiirini Türk şiiri olarak görür. Divan şiirini kişiliksiz, melez bir edebiyat olmakla suçlar. “Harabat” antolojisinin önsözünde ise bu görüşlerinin aksini savun-muştur. Divan şiirini savunur, halk şairlerinin şiirlerini aşağılar, alaya alır. Halk şairlerinin şiirlerini eşek anırmasına benzetir. Bu çelişkilerden dolayı Namık Kemal tarafından “Tahrib-i Harabat” ve “Takip” adlı yapıtlarında sert bir şekilde eleştirilir.
8- Düzyazıları da şiirleri gibi sağlam yapıdadır. Düzyazılarında bireysel gerçekler ve toplumsal sorunları başarıyla yansıtır.
9- Gazetecilik yönü de vardır. Londra’da Namık Kemal ile birlikte “Hürriyet” gazetesini çıkarmıştır.
10- Sanatçılığının yanında siyasi mücadeleleriyle tanınmıştır.
11- Türk edebiyatında hicivleriyle de öne çıkmıştır.

Ziya Paşa Eserleri
Külliyat-ı Ziya Paşa: Önce “Eş’ar-ı Ziya” adıyla yayımlanmıştır. Münacat, naat, mersiye, kaside gazellerden oluşan şiir kitabıdır.
Terciibent: Her biri onar beyitlik on bentten oluşur. Felsefi ve dini konuları işlemiştir. İnsanın faniliğini (geçiciliğini) kavrayıp gerçek varlığı (Allah’ı aradığı tasavvufi, hikemi bir şiirdir.
Terkibibent: Her biri onar beyitlik on bentten oluşur. Toplumsal çarpıklıkları eleştirir. Bağdatlı Ruhi’nin terkibibendine bir naziredir.
Zafernâme: Başarılı bir hicivdir. Kaside, tahmis ve şerh olmak üzere ü. bölümden oluşur. Nazım-nesir karışıktır. Sadrazam Ali Paşa’yı över gibi görünerek hicveder.
Harabat: Üç ciltten oluşan divan şiiri antolojisidir. Türkçe, Farsça, Arapç şiirlerden oluşur. Edebiyatımızda ilk edebiyat tarihi taslağı sayılır.
Rüya: Ali Paşa’yı hedef alan siyasi bir eleştiridir. Düzyazı türündedir. Karşılıklı konuşma tarzında yazılmıştır.
Defter-i Amal: Çocukluk anıları yer alır. Türk edebiyatında Batılı anlamd ilk anı örneği sayılır. Emile: J.J. Rousseau’dan çeviridir.
Veraset Mektupları: İki uzun mektuptan oluşur.
Engizisyon Tarihi: Çeviri/tarih Endülüs Tarihi: Çeviri/tarih