Şiir Ve Zihniyet Şiirde Zihniyet Nedir?

Şiir Ve Zihniyet
1- Her edebi metin sanatkarın dünya görüşünü, her sanatkar da içinde yaşadığı çevrenin ve dönemin sanat anlayışını, sosyal, siyasi, dini; ekonomik, askeri ve kültürel hayatının özelliklerini ve etkisi altında kaldığı geleneği yansıtır. İşte, sanatçının eserine yansıttığı, bir dönemdeki dini, siyasi, sosyal, ekonomik, sivil ve askeri hayatın duygu, anlayış ve zevk bütününe zihniyet denir. Bu bakımdan bir şiir incelenirken sanatçının yetiştiği dönem, o dönemin sosyal, kültürel ve sanatsal özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır.
2- Mesela Mehmet Emin Yurdakul şiirlerinde milli duygulara yer vermiştir. Bu duyguları işlemesinde; içinde yaşadığı dönemin şartları, fikirleri ve sanat anlayışı etkili olmuştur. Yunus Emre, tasavvuf eğitiminin verildiği tekkelerde yetişmiş bir şairdir. Tasavvufa göre dünya bir gurbettir. Can, Mutlak Varlık olan Allah’a dönecektir. Gerçek vatan Allah katı, gerçek sevgili de Allah’tır. Yunus Emre ve daha birçok şair, tasavvuf felsefesinin oluşturduğu zihniyetin etkisiyle şiirler yazmıştır. Dolayısıyla şiirler bu zihniyetin izlerini taşımaktadır. Buna karşılık Lale Devrinde yaşamış olan ünlü Divan şairi Nedim‘in şiirlerinde, o dönemin Osmanlı Türkçesiyle Lale devrinin eğlenceye düşkün toplum hayatının izleri görülür.
3- Sanat, insanın zihniyet dünyasının yansımasıdır. Yani sanat, bir zihniyetin bir duygunun, sosyo-kültürel yaşantının çeşitli sembollerle yansıtılmasıdır. Bu nedenle sanat eserleri az veya çok sosyo-kültürel tarihin birer belgesi olarak değerlendirilmelidirler. Bir eser hangi dönemde ortaya konmuşsa, o dönemin izlerini taşır.
4- Şiirlerin hangi döneme ait olduklarını, dil özelliklerinden, şiirin şekil özelliklerinden, anlatım biçiminden, benzetmelerden, zevk ve sanat anlayışından hareketle tespit edebiliriz. Özetle, bir şiiri incelerken, şiiri ve şiirin bize iletmek istediği mesajı tam olarak anlayabilmemiz için dönemin zihniyetini iyi bilmemiz gerekir.

Lys Edebiyat soru dağılımını inceledin mi? İncelemediysen buraya tıklayarak inceleyebilirsin 🙂