Şiir Dili Ve Şiir Dilinin Özellikleri

Şiir Dili Ve Şiir Dilinin Özellikleri
Şiir dili günlük dilden tümüyle farklıdır. Şiir dilinde imgelere, alışılmamış bağdaştırmalara, sapmalara, söz sanatlarına başvurularak farklı bir dil oluşturulur.
1- İmge: Şiirin ana yapı taşıdır. “Düşünsel bir resim”dir imge. Duyularda algıladığımız varlıkların, durumların zihnimizdeki görüntüleri, bunların şiire yansımış biçimine imge denir. İmge, şiirin temel yapı taşıdır. Şiirde imge kurma, imge oluşturma şiir diline ayırıcı özellikler kazandırır. Sözgelimi,”Ay damlıyor üstümüze gökyüzünden “dizesinde damlama eyleminin sıvılara ait olması gerçeği katı ve parlak bir cisme aktarılmıştır. Bu sayede şairin içindeki umut, ay ışığının damlama eylemine dönüşmüştür.

Örnek
Bir göz gibi süzüyor beni camlarda gece
Dönüyor etrafımda bir sürü kambur cüce
Fırıl fırıl,
Fırıl fırıl…
“Gecenin şairi camlardan süzüşü”, “çevresinde kambur cücelerin dönüşü” birer imge örneği sayılır.

Örnek
Sular sarardı yüzün perde perde solmakta
Kızıl havalar’ seyret ki akşam olmakta
Bu dizelerde geçen “suların sararması”, “yüzün perde perde solması” birer imgedir.

Aşağıdaki dizelerdeki imgeleri sen bulur musun?

Canımın çekirdeğinde diken
Gözümün bebeğinde sitem var

Demirciler bir nehri dövmektedir
Uçsuz bir tarlaya sunulmak üzere

2- Alışılmamış Bağdaştırma (Anlamsal Sapma): Anlatımda birden çok birimin bir araya gelmesine bağdaşıklık denir. “Anlam belirleyicileri, anlam ayırıcıları arasında uyum bulunmayan birleştirmeler”e alışılmamış bağdaştırma denir. İmgeler de birer alışılmamış bağdaştırma örneğidir.
Deyimleşmiş alışılmamış bağdaştırmalar: ömür törpüsü, laf ebesi

Örnek
Kırmızı bir kuştur soluğum
Kumral göklerinde saçlarının

Örnek
Biliyorsun, ben hangi şehirdeysem
Yalnızlığın başkenti orasıdır

Örnek
Bir ağaç işliyor tıkır tıkır yanımızda
Midemdi aklımdı şu kadarcık kalıyor

Örnek
haliç’te bir vapuru vurdular dört kişi
demirlenmişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu

3- Sapma: Aşağıdaki dizelerdeki çizili sözcükler “sözcüksel sapma” örneğidir.
Örnek
Ben tuttum seni
Yazdım sevgiledim
Çizdim sevgiledim

Örnek
Yapyaşlı bir rum kadın

Aşağıdaki dizelerdeki çizili sözcükler “biçimsel sapma” örneğidir.

Örnek
Kimseyi seslemeyorum
Aldatmayorum kimseyi
Kimseyi avutmayorum
Eğlemeyorum kimseyi

Şiir teması hakkında merak ettiğin bir şey var mı?
Şiirde zihniyet hakkında merak ettiklerin bir tık uzağında 😉