Türk Edebiyatında Romantizm Akımı

Türk Edebiyatında Romantizm Akımı
18.yy.’ın ikinci yarısından itibaren görülmeye başlandı, 19.yy.’ın ilk yarısında yaygınlaştı. Romantizm, önce İngiltere ve Almanya’da görülmüş. 19.yy.’ın ilk yarısında Fransa’da etkili olmuştur. Almancadaki “Die Romantik” sözcüğünden gelmektedir. Klasisizme tepki olarak doğmuştur.
Romantizm’in kurallarını V. Hugo, “Cromwell” adlı yapıtının önsözünde belirlemiştir. V. Hugo’ya göre “Romantizm, edebiyattaki Fransız İhtilali”dir. 1830 yılında V. Hugo’nun “Hernani” piyesinin oynanmasından sonra romantiklerle klasikler arasında “Hernani Savaşı” adlı bir tartışma başladı. Bu tartışma, romantiklerin klasisizmin karşısında kesin zaferiyle sonuçlandı.

Romantizmin ortaya çıkmasında etkili olan durumlar
1- 1789 Fransız ihtilali sonrasında Fransa’daki karışık ortam.
2- Klasisizmin yaklaşık iki yüzyıl boyunca sanatçıyı boğan sıkı kuralları
3- Dönemin sosyal- ekonomik yapısı
4- Siyasal yönetimdeki ve felsefedeki değişim
5- A Asley Cooper’in kurduğu Duygu Okulu
6- Montesquieu, Voltaire ve Rousseau’nun fikirleri

Romantizm Akımı ilkeleri:
1- Klasik edebiyatın bütün kural ve biçimleri kırılmıştır.
2- Akıl ve sağduyunun yerini duygu ve hayaller almıştır.
3- Klasisizmdeki sanat için sanat ilkesi yerini toplum için sanat ilkesine bırakmıştır.
4- Yunan-Latin kaynaklarının yerini tarihten ve günlük yaşamdan alınan konular almıştır.
5- Klasisizmden farklı olarak sıradan kişilere yer verilmiştir. İnsanlar tek yönlü ele alınmıştır, özellikle somut tipler işlenmiştir. Karakter romanları yazılmıştır.
6- Doğa betimlemelerine sıkça yer verilmiştir.
7- Egzotizmi edebiyata getirmişlerdir.
8- Romantik yapıtlarda iyi – kötü, ak – kara çatışması vardır.
9- Hürriyet isteği vardır.
10- Tasvir düşkünlüğü vardır.
11- İnsani ve sanatkarı merkez almıştır.
12- Bireysel ve lirik özellikler taşırlar.
13- Tiyatroda “dram” türü ortaya çıkarılmıştır; dramda hayatta olan her şeye yer verilmiş.
14- “Fransız İhtilali”nde dökülen kanlar romantikleri etkilemiştir. Melankoliye, maraziye ve kötümserliğe neden olmuştur. Bu dönemde “verem olma, intihar etme” moda haline gelmiştir.
15- Din duygusu önemlidir. Hristiyanlığın kuralları, milli destanlar, efsaneler ya motif veya başlı başına konu olarak yapıtlarda işlenmiştir.
16- Tesadüflere ve olağanüstülüklere çokça yer verilmiştir. “Aşk” teması geniş yer tutar.
17- Akla karşı duyguyu, seçkin sınıfa karşı halkı, süslülüğe karşı doğallığı, kurallara karşı kuralsızlığı esas alınmıştır.

Romantizm Akımı Temsilcileri: Fransa’da Chateaubriand, A. Dumas Pere, George Sand, Alfred De Vigny, Alfred De Musset, Lamartine, V. Hugo, J. J. Rousseau, Voltaire, Madame De Stael, Sainte- Beuve, Nerval; Ingiltere’de Byron, Shelley, Keats, Wordsmith; Iskoçya’da W. Scott; Almanya’da Goethe, Schiller; ABD’de E. A.Poe; Rusya’da Puşkin, Lermantov
Türk Edebiyatında Romantizm Akımı ve etkilenen Türk Sanatçılar: Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi, Abdülhak Hamit Tarhan, Şemsettin Sami, Recaizade Mahmut Ekrem (şiir)

Türk Edebiyatında etkili olan diğer akımları ise şöyle sıralayabiliriz.
1- Klasisizm Akımı
2- Romantizm Akımı
3- Realizm Akımı
4- Natüralizm Akımı
5- Empresyonizm Akımı
6- Ekspresyonizm Akımı
7- Sürrealizm Akımı
8- Varoluşçuluk Akımı
9- Sezgicilik Akımı
10- Dadaizm Akımı
11- Fütürizm Akımı
12- Kübizm Akımı
13- Sembolizm Akımı